کدکم دندانپزشکی (CAD/CAM) برگرفته از (Computer-Aided-Design and Computer-Aided-Manufacturing) طراحی به کمک کامپیوتر و ساخت به کمک کامپیوتر که باعث بالا بردن دقت و سرعت در ساخت پروتزهای دندانی و همچنین الانیرها (Aligner) و اباتمنت‌های کاستومایز شده و چندین دیگر شده است و روز به روز هم به کارآیی‌های کدکم دندانپزشکی اضافه می‌گردد.
این فناوری از سال ۱۹۸۰ میلادی به جامعه دندانپزشکی معرفی شد. اولین تلاش ها برای استفاده از کدکم دندانپزشکی از سالهای ۱۹۷۰ میلادی توسط بروس آلتشولر (Bruce Altschuler)، فرانسوا دورت (Francois Duret)، ورنر مورمن (Werner Mormann)، مارکو براندستینی (Marco Brandestini) آغاز شد که سال ۱۹۷۷ ایده استفاده از اسکنرهای داخل دهان توسط یانگ و آلتشولر آغاز گردید. اولین سیستم کدکم تجاری CEREC بود که توسط مورمن و براندستینی ساخته شد. طی ۲ دهه گذشته، تحولات جدید مهیج، منجر به موفقیت فناوری معاصر در دندانپزشکی کدکم شده است. از روش های مختلفی برای جمع آوری داده های ۳ بعدی دندان تهیه شده با استفاده از دوربین های نوری ، دیجیتال سازی تماس و اسکن لیزری استفاده شده است.
کدکم در ایران به تازگی جای خود را در تجهیزات دندانپزشکی باز کرده است که مورد استقبال هم قرار گرفته است. کدکم‌های دندانپزشکی از سه بخش اصلی تشکیل شده اند

۱- اسکنرهای دندانپزشکی

(Dental Scanner) 2- نرم افزار اسکن و طراحی

۳- دستگاه ساخت {میلینگ و پرینتر} (Milling & 3D Printer)

که کدکم در دو غالب کدکم دندانپزشکی کلینیکال (چیرساید) و کدکم دندانپزشکی لابراتواری بکار گرفته و همچنین یک الزام برای دستگاه‌های میلینگ سیستم کدکم دندانپزشکی کلینیک (چیرساید) وجود دارد که سیستم تراش وت (Wet) را باید داشته باشند.

همانطور که قبلا گفته شد، اسکنرهای دندانپزشکی به نوع استفاده به دو بخش اسکنرهای کلینیکال و اسکنرهای لابراتوری تقسیم می‌گردد که مهمترین اختلاف آنها این است که اسکنر‌های کلینیکالی مستقیم از دهان بیمار اسکن را انجام می‌دهند اما اسکنرهای لابراتواری از کست‌ها اسکن را انجام می‌دهند.
اسکنر داخل دهانی (Intraoral Scanner)، از ویژگی های بارزی که می توان در انتخاب اسکنر داخل دهانی در نظر گرفت، می توان اسکن سیاه و سفید و یا رنگی بودن آن، سیستم open بودن آن (یعنی اسکنر خروجی STL دارد)، آیا سیستم دارای شارژ سالیانه است؟، اسکنر مدل POD است؟ (یعنی فقط اسکنر و نرم افزار راه اندازی داده می شود و کاربر باید لپ تاپ را خود تهیه نماید) یا مدل CART است؟ (یعنی اسکنر خود دارای کامپیوتر و مانیتور است و بر روی استند چهار چرخ قرار گرفته است)، و همچنین زمان و دقت اسکن را نام برد.
اسکنر لابراتواری (Inlab Scanner)، در اسکنرهای لابراتواری سیاه و سفید یا رنگی بودن مهم نیست چون از کست اسکن انجام می شود و معمولا ۹۹ درصد اسکنرهای لابراتواری خروجی STL رادارند و در اسکنرهای لابراتوری مدل POD و یا CART معنی ندارد چون این اسکنرهای لابرتواری رومیزی هستند. اما نکاتی وجود دارد که می تواند مورد بررسی قرار داد مانند اینکه چند دوربین وظیفه تصویر برداری دارند و یا اینکه چند تا دای (Die) را می توان همزمان اسکن کرد و دیگر اینگه آیا چرخش کست در زمان اسکن دستی است یا اینکه توسط دستگاه انجام می گیرد.
فایل STL چیست؟

کوتاه شده پسوند STL در طول زمان تغییر کرده است؛ بسیاری معتقدند که این فایل مخفف عبارت Stereolithography است. هرچند که گاهی از آن به عنوان نماد Standard Triangle Language یا Standard Tessellation Language هم یاد می‌شود. به طور خلاصه فایل STL اطلاعات نرم افزاری و هندسی مربوط به یک مدل سه بعدی را ذخیره می‌کند. این فرمت فقط هندسه سطوح یک جسم سه بعدی را نشان می‌دهد و هیچ اطلاعاتی در مورد رنگ، بافت و یا ویژگی‌های دیگر را اریه نمی‌دهد. و تمامی نرم افزارهای طراحی سه بعدی قابلیت بازخوانی این فایل‌ها را دارند.

نرم‌افزارهای اسکن و طراحی دندانپزشکی
تمامی اسکنرها دارای نرم‌افزار اسکن هستند یعنی فقط با این نرم افزار می‌توان مدل سه بعدی از دهان بیمار تهیه نمود. ولی نرم‌افزارهای طراحی به نوع کار و نیاز دندانپزشک تهیه و نصب می‌گردد؛ مانند نرم طراحی پروتز یا نرم افزار ارتو و غیره … که جداگانه خریداری می‌شوند.
تعدادی از نرم افزار‌ها قابلیت کالیبراسیون و عیب‌یابی خودکار اسکنر و دستگاه تراش و همچنین انواع گزارش‌گیری از دستگاه اسکنر و دستگاه ساخت (ملیلینگ) را دارند.

دستگاه ساخت {میلینگ و پرینتر} (Milling & 3D Printer)
دستگاه ساخت می‌تواند پرینترهای سه بعدی و یا دستگاه‌های تراش CNC باشد. که در کدکم دندانپزشکی از هر دو استفاده می‌شود. از پرینتر سه بعدی برای ساخت الاینر و سرجیکال گاید و پروتزهای موقت… و از دستگاه‌های تراش (میلینگ) برای ساخت پروتز ثابت و موقت، اباتمنت‌های کاستومایز و… استفاده می‌شود.
انتخاب پرینترهای سه بعدی به نوع کارایی های که دارند و موادی که استفاده می‌کنند و تنوع زیادی دارند دسته بندی می‌شوند که می‌توان با مشورت با کارشناسان فنی پرینترهای سه بعدی برحسب نوع پرژکتور بکار رفته (DLP, LED,…)، سایز پلیت، دقت پرینت، میزان فعالیت، نوع کارها، زمان ساخت، پرینتر سه بعدی مناسب را انتخاب نمود.
دستگاه‌های تراش (میلینگ) به نوع کارکرد تراش با آب و یا تراش بدون آب به dry و wet تقسیم می‌شوند که یک سیستم می‌تواند dry و یا wet و یا هر دو سیستم را دارا باشد. سیستم wet، الزامی است که میلینگ هایی که برای تراش سرامیک های از قبل پخت شده مانند گلس سرامیک ها و سرامیک های فلدسپار و .. طراحی شده‌اند باید دارا باشند. اما برای تراش موادی مانند زیرکونیوم که نیاز به خنک کنندگی در زمان تراش ندارند بدلیل اینکه زیرکونیم قبل از انجام پخت بسیار نرم است، سیستم dry استفاده می‌گردد.
از موارد قابل ذکر تعداد محور دستگاه میلینگ است که ۴ یا ۵ می‌تواند باشد (معمولا ۹۹ درصد سیستم های wet، ۴ محور هستند) و همچنین تعدادموتورهای دستگاه میلینگ در زمان تراش که می‌تواند ۱، ۲ و یا ۴ موتور باشد که به بهبود زمان تراش کمک می‌کنند. میزان خطا و دقت، میزان زمان تراش، تنوع مواد مصرفی دستگاه، را می‌توان با کارشناسان دستگاه‌های تراش برای انتخاب دستگاه مناسب مورد بررسی قرار داد.